کلکتور چیست

استفاده از روش لوله‌کشی کلکتوری، یکی از روش‌های جدید لوله‌کشی آب سرد و گرم در داخل ساختمان می‌باشد. با این روش آب بصورت مساوی و یک نواخت در همه بخش‌های ساختمان تقسیم می‌شود و به عنوان مرکزی برای کنترل عملیات آب در ساختمان عمل می‌کند.

توسط این روش، دیگر نیازی نیست هنگام تعمیر قسمتی از لوله‌کشی خانه، همه‌ی مسیرهای آب و آب خانه قطع شوند. همچنین در صورت نیاز، امکان گرفتن انشعاب هم راحت‌تر می‌باشد.

کلکتور اکستروژن

کلکتور وسیله ای است میله ای و لوله‌ای شکل که زیر آن تعدادی خروجی ایجاد شده تا با اتصال شیرهای مخصوص کلکتوری به این خروجی ‌ها یا راه ‌ها، آب به مسیرهای متفاوت مورد نیازمان تقسیم و ارسال شود.
با استفاده از این وسیله، آب بصورت یکسان و یک نواخت در سطح ساختمان تقسیم می‌شود و به صاحبین خانه این امکان را می‌دهد که بتوانند در هر زمان و متناسب با ضرورتشان آب هر منطقه را ببندند و تغییرات یا تعمیرات خود را به راحتی انجام دهند.

روش نصب کلکتور

معمولا کلکتورها را در یک جعبه نصب می‌کنند که به آن جعبه، جعبه کلکتور می‌گویند. این جعبه‌ ها دارای دو پایه در بالا و دو پایه در پایین می‌باشند که هر کدامشان با یک بست مخصوص، کلکتور را نگه می‌دارند.
قبل از اینکه کلکتور در جعبه نصب شود، ابتدا باید مکان مناسبی را برای نصب جعبه کلکتور در نظر گرفت. معمولا جعبه کلکتور را در تراس ساختمان، سرویس بهداشتی و یا آشپزخانه نصب می‌کنند. به این دلیل که جعبه کلکتور به راحتی در دسترس باشد.
همچنین در نصب جعبه کلکتور باید حتما به مکان نصب توجه زیادی نمود زیرا مکان نصب نباید زیاد تاریک، نم دار و سست باشد. ضمنا به هیچ عنوان نباید در زیر اتصالات برق و گاز نصب شود.
توجه داشته باشید از کف ساختمان تا زیر جعبه کلکتور باید بین 15 تا 20 سانتی‌متر فاصله باشد و باید جعبه بصورت کاملا تراز نصب بشود. دلیل این ارتفاع برای زیر جعبه کلکتور این است که آن لوله‌هایی که قرار است انشعاب گرفته شوند، جایی برای خم کاری و ورود به کلکتور داشته باشند و از بدنه کلکتور و ساختمان لوله‌ها نیز بیرون نزنند.
برای نصب کردن و تراز جعبه کلکتور باید ابتدا بوسیله بلوک، آجر یا هر مصالح دیگری و یا وسایل مورد استفاده برای تراز کردن، زیر کلکتور تنظیم بشود و سپس پس از تراز کردن آن با استفاده از شن، سیمان یا گچ جعبه را در جای خود تثبیت و محکم کنند. البته بعضی از جعبه‌های کلکتور خودشان پایه دارند که باعث میشود نصبشان راحت تر صورت بگیرد. بهتر است قبل از نصب جعبه، کلکتورها آماده و درون جعبه، متصل شوند.

جمع کردن و سرهم کردن کلکتور

کلکتور به تنهایی کارایی ندارد و با توجه به محاسباتی که انجام می‌شود باید برای بهره‌برداری آماده شود. برای این کار ابتدا لازم است محاسبه کنید که به یک کلکتور با چه تعداد خروجی و با چه میزان ضخامتی نیاز دارید؟
کلکتور شما به چه میزان ورودی آب نیاز خواهد داشت و از هر انشعاب، خروجی‌های آب باید به چه تعدادی باشد؟ و نکته آخر اینکه آیا لوله‌کشی گرمایشی هم در ساختمان موجود هست یا خیر؟ این نکته به دلیل گرفتن انشعاب اضافی برای ورودی آب گرمایش از کلکتور حائز اهمیت است. معمولا ساده‌ترین روش برای انتخاب کلکتور توجه نمودن به قطر لوله‌های مورد نظر برای لوله‌کشی و میزان انشعاب‌های مورد نیاز است.
کلکتور به طوری طراحی شده است که در هر دو سمت آن امکان متصل کردن لوله‌های ورودی آب سرد و گرم وجود دارد. این وسیله هنگامی که برای اجرای لوله‌کشی آب سرد و گرم استفاده می‌شود تنها از یک سمت آن را به لوله اصلی متصل میکنند و سمت دیگر آن با درپوش‌های مخصوص کلکتوری می‌بندند.
هر زمانی که لازم باشد لوله‌کشی گرمایش هم در ساختمان انجام گیرد می‌توان از سمت دیگر کلکتوری که آب اصلی شهر به آن متصل شده، خروجی دیگری هم برای آبگرمکن یا پکیج گرفته ‌شود.
لوله‌های اصلی مانند لوله اصلی شهر توسط زانوهای کلکتوری یا شیرهای زانویی کلکتور، به کلکتور متصل می‌شوند. معمولا این زانوهای کلکتوری را از نوع والو دار استفاده می‌کنند تا در صورت لزوم بتوان ورود و خروج آب را کنترل نمود.
معمولا لوله‌های ورودی آب اصلی و خروجی آب از کلکتورهایی در ابعاد 25 و 30 انتخاب می‌شوند و این شیرها را متناسب با میزان انشعاب و تعداد خروجی کلکتور و مساحت ساختمان انتخاب می‌نمایند. هر چه تعداد خروجی کلکتور بیشتر باشد بهتر است قطر لوله نیز بیشتر باشد یعنی حدود 32 واحد ولی اگر تعداد انشعاب‌ها یا خروجی‌ها کم باشد همان انشعاب 20 یا 25 کافی است.
به عنوان نمونه اگر در ساختمان شما کلکتورتان دارای 8 یا 10 انشعاب باشد بهتر است که از لوله 32 و زانویی 32 استفاده نمایید تا دچار افت فشار و کاهش دبی نشوید. اما اگر تعداد انشعابات 4 یا 5 باشد انتخاب قطر لوله و زانویی بیشتر از 25 لازم نمی‌باشد. برای کلکتورهای 6 خروجی هم متناسب با طول مسیر لوله‌کشی و بسته به نوع مصرفی‌ها می‌توانید هم از لوله 32 و هم لوله 25 استفاده نمایید.

عموما دو نوع شیر خروجی به کلکتور در بازار موجود است.

نوع اول: شیرهایی از نوع مهره ماسوره‌ای و یا پرسی

این شیرها در مسیر اتصال خود به لوله دارای یک روکش پرسی و دو اورینگ هستند. پس از اینکه با استفاده از دستگاه کالیبره لوله، سر لوله اصلاح شود آن را به وسیله مواد لیز کننده‌ با فشار در این شیرها وارد می‌کنند. به طوری که لوله را تا انتها (یعنی جایگاه سوراخی که بر روی پوشش فلزی ایجاد شده) وارد می‌کنند و سپس با استفاده از دستگاه پرس لوله، روکش فلزی پرس می‌شود.
اگر شیر از این نوع باشد در صورت نیاز به تعویض والو باید به کلی والو را تعویض نمایید زیرا پرس سر لوله دیگر امکان باز کردن لوله را به شما نمی‌دهد و باز کردن آن بسیار دشوار می‌باشد.

نوع دوم: شیرها یا والوهایی که به والوهای و یا کوپلی معروف هستند.

این نوع شیرها نیز در مسیر خود دارای دو اورینگ هستند. با این تفاوت که بر روی لوله، یک واشر فلزی قرار دارد تا هنگام اتصال لوله به والو، این واشر فلزی پشت لوله و درون مهره قرار بگیرد و به محل مورد نظر محکم ‌شود. به این صورت این واشر دیگر اجازه‌ی رها شدن مهره را نمی‌دهد.
توجه داشته باشید که باید ابتدا مهره و سپس واشر فلزی درون لوله قرار بگیرد و پس از آن لوله به محل اتصال لوله، وارد بشود تا امکان تعبیه واشر و مهره باشد.
شیرهای کلکتوری معمولا در اندازه های 16 و 20 در بازار موجود هستند که این مسئله بدین معنی است که برای لوله‌کشی ساختمان، می‌توانید لوله‌کشی آب گرم و سرد و یا لوله‌کشی گرمایشی ساختمان را با لوله‌های 16 یا 20 و یا بصورت تلفیقی از این دو استفاده نمایید. البته استفاده از لوله 16 به دلیل ضخامت کمتر و فشار بیشتر، روش مرسوم‌ تری است.